Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE dotycząca „ustanowienia wspólnych norm dotyczących przyjmowania osób ubiegających się o ochronę międzynarodową” weszła w życie 12 czerwca 2023 roku. Jakub Dudziak z Urzędu ds. Cudzoziemców (UdSC) wyjaśnia, że celem dyrektywy jest harmonizacja przepisów i procedur, a nie ustalanie jednolitych kwot świadczeń dla cudzoziemców w państwach członkowskich.
Wyjaśnienia Urzędu ds. Cudzoziemców
Dudziak podkreśla, że dyrektywa nie podaje konkretnych kwot pieniężnych dla cudzoziemców ubiegających się o ochronę międzynarodową. Każde państwo członkowskie może decydować o wysokości przyznawanych świadczeń zgodnie z własnymi realiami ekonomicznymi i specyfiką. Przepisy pozwalają państwom członkowskim swobodnie organizować swoje systemy przyjmowania, a świadczenia materialne oraz opieka zdrowotna mają zapewniać osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową odpowiedni poziom życia.
„Polski socjal” dla cudzoziemców
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2023 roku, cudzoziemcy przebywający w ośrodkach w Polsce otrzymują:
- Zakwaterowanie
- Wyżywienie (stawka dzienna 11 zł)
- „Kieszonkowe” na wydatki wynoszące 50 zł miesięcznie
- 140 zł jednorazowo na zakup butów lub ubrania
Dla cudzoziemców, którzy nie korzystają z ośrodka i samodzielnie pokrywają koszty życia w Polsce, świadczenie wynosi:
- 750 zł miesięcznie dla jednej osoby
- 1500 zł miesięcznie dla rodziny czteroosobowej
Opieka Zdrowotna dla Cudzoziemców
Cudzoziemcy w Polsce mają zapewnioną opiekę zdrowotną, która obejmuje leczenie specjalistyczne, opiekę stomatologiczną oraz konsultacje z psychologiem. Osoby przebywające w ośrodkach korzystają z ambulatoriów, a ci poza ośrodkami zapisują się na wizyty medyczne za pośrednictwem wynajętych koordynatorów z firmy Petra Medica.
Fakty i Mity
Niektóre doniesienia medialne i wypowiedzi polityków, takie jak te Jacka Saryusza-Wolskiego czy Sławomira Mentzena, budzą nieuzasadnione obawy dotyczące skutków dyrektywy azylowej. Rzeczywistość jest taka, że dyrektywa nie zmienia fundamentalnych zasad dotyczących świadczeń i opieki zdrowotnej dla cudzoziemców w Polsce. Świadczenia nie są ustalane na poziomie całej UE, a każdemu państwu członkowskiemu pozostawia się swobodę w ich określaniu.
Statystyki i Skład Narodowościowy
Do końca marca 2024 roku wnioski o ochronę międzynarodową w Polsce złożyło 3000 obcokrajowców, z czego 1200 osób z Ukrainy, 1000 Białorusinów i 300 Rosjan. Z pomocy socjalnej korzystało około 5200 obcokrajowców, w tym niespełna 700 osób przebywających w ośrodkach dla cudzoziemców.
Podsumowanie
Nowe przepisy azylowe w UE mają na celu harmonizację procedur, ale nie narzucają jednolitych stawek świadczeń dla cudzoziemców. Polska, jak inne państwa członkowskie, ma prawo dostosowywać wysokość świadczeń do własnych realiów ekonomicznych. Cudzoziemcy w Polsce mają zapewnioną opiekę zdrowotną oraz podstawowe wsparcie finansowe, zgodnie z krajowymi przepisami. Pomimo politycznych kontrowersji, rzeczywistość jest daleka od alarmistycznych wizji prezentowanych przez niektórych polityków.