W Polsce ponownie rozgorzała debata o wieku emerytalnym kobiet i konieczności jego zrównania z wiekiem emerytalnym mężczyzn. W obliczu nieubłaganych zmian demograficznych i pogarszającej się kondycji systemu emerytalnego, eksperci nie mają wątpliwości – konieczne są reformy, które zapewnią długoterminową stabilność finansową oraz równość między płciami.
Wyzwania starzejącego się społeczeństwa
Międzynarodowy Fundusz Walutowy ostrzega, że bez reform system emerytalny stanie się niewydolny. W ciągu najbliższych 25 lat średni wskaźnik świadczeń może spaść z 45 do zaledwie 29 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a przeciętna emerytura zrówna się z minimalną. Aby temu zapobiec, potrzebne będą dodatkowe nakłady rzędu 6 proc. PKB do 2050 roku. Najbardziej poszkodowani mogą okazać się najubożsi, kobiety oraz osoby pracujące w niestandardowych formach zatrudnienia.
Systemowe i wielotorowe zmiany jako konieczność
Eksperci MFW zalecają wprowadzenie szeregu zmian, w tym przede wszystkim: zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn, jego dalsze podnoszenie zgodnie ze wzrostem długości życia, wprowadzenie minimalnego okresu składkowego oraz zwiększenie aktywności zawodowej emerytów. Podkreślają, że tylko szeroka reforma może zapobiec katastrofie emerytalnej.
Eksperci: Nierówny wiek emerytalny szkodzi kobietom
Zdaniem prof. Agnieszki Chłoń-Domińczak z SGH, obecny niższy wiek emerytalny kobiet jest dla nich krzywdzący. Przechodząc wcześniej na emeryturę, kobiety pracują krócej i uzyskują niższe świadczenia – nawet o ponad 1000 zł miesięcznie mniej niż mężczyźni. Podobne stanowisko prezentują autorzy raportu Polskiej Sieci Ekonomii, którzy wskazują, że obecna sytuacja zmusza państwo do większego dofinansowywania kobiecych emerytur, co obciąża budżet i wszystkich podatników.
Hipokryzja polityków i ucieczka od odpowiedzialności
Dr Marcin Wojewódka z Instytutu Emerytalnego krytykuje polityków za unikanie tematu reformy wieku emerytalnego. Zamiast szukać rozwiązań, skupiają się na populistycznych projektach, takich jak trzynasta emerytura, dodatki dla stulatków czy emerytury stażowe, co jego zdaniem prowadzi do pogłębiania problemów systemowych.
Demografia nie kłamie – Polacy się starzeją
Z danych GUS wynika, że przeciętne trwanie życia w 2023 roku wyniosło 74,7 roku dla mężczyzn i 82 lata dla kobiet. Choć długość życia rośnie, to wciąż w Polsce mężczyźni umierają znacznie szybciej niż kobiety – różnica ta jest jedną z największych w Europie. Jednak według specjalistów demografii, nawet najbardziej ambitne programy pronatalistyczne nie odwrócą negatywnego trendu starzenia się społeczeństwa.
Polska z najniższym wiekiem emerytalnym kobiet w Unii Europejskiej
Od 2017 roku obowiązujący w Polsce wiek emerytalny to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. To najniższy próg w całej Unii Europejskiej. Dla porównania, Austria i Bułgaria planują jego podniesienie do 65 lat do 2037 roku, Dania zakłada wiek emerytalny na poziomie 74 lat do 2060 roku, a w Islandii i Norwegii obowiązuje już teraz wiek 67 lat dla obu płci.
Niemcy przykładem systematycznych zmian
W Niemczech proces wyrównywania i podnoszenia wieku emerytalnego rozpoczął się w 2012 roku. Obecnie wynosi on 65 lat i 11 miesięcy dla obu płci, a docelowo do 2029 roku osiągnie 67 lat. Kobiety mogą skorzystać z ulg, np. za wychowanie dzieci, ale pełną emeryturę otrzymają dopiero po przepracowaniu 45 lat. System ten uznawany jest za bardziej zrównoważony i sprawiedliwy.
Równość i stabilność – argumenty za reformą
Wprowadzenie równego wieku emerytalnego i jego stopniowe podnoszenie to nie tylko kwestia sprawiedliwości społecznej, ale także warunek przetrwania systemu emerytalnego. Eksperci jednogłośnie podkreślają, że dalsze odwlekanie tej decyzji tylko pogłębi problemy finansowe państwa i dramatycznie obniży jakość życia przyszłych emerytów – szczególnie kobiet.
Czas na otwartą debatę i odpowiedzialne decyzje.