Przynajmniej częściowe przywrócenie handlu w niedzielę było jednym z głównych elementów kampanii wyborczej, która jesienią 2023 r. wyniosła do władzy koalicję Koalicji Obywatelskiej (KO), Trzeciej Drogi i Nowej Lewicy. Najnowsze badania wskazują jednak, że większość społeczeństwa podchodzi sceptycznie do poluzowania przepisów w tym zakresie.
Historia zakazu handlu w niedzielę
PiS wprowadziło zakaz niedzielnego handlu w marcu 2018 r., stopniowo zaostrzając przepisy. Początkowo zakaz dotyczył tylko dwóch niedziel w miesiącu, ale w 2019 r. handel był dozwolony jedynie w jedną, ostatnią niedzielę miesiąca. Od 2020 r. zakaz handlu w niedziele obowiązuje z kilkoma wyjątkami, m.in. przed świętami wielkanocnymi, Bożym Narodzeniem oraz rozpoczęciem roku szkolnego. Zakaz nie obejmuje także sklepów, w których właściciel sam obsługuje klientów, placówek pocztowych, cukierni, lodziarni, stacji paliw i kwiaciarni.
Deklaracje wyborcze i projekty ustaw
Przed wyborami parlamentarnymi ówczesna opozycja, w tym Koalicja Obywatelska, zapowiadała, że zniesie zakaz handlu w niedziele, zapewniając jednocześnie pracownikom dwa wolne weekendy w miesiącu oraz podwójne wynagrodzenie za pracę w dni wolne. Polska 2050 również dąży do przywrócenia handlu w niedzielę, składając 21 marca projekt zmian w Kodeksie pracy, który zakłada wprowadzenie dwóch niedziel handlowych w każdym miesiącu.
Społeczne nastawienie
Według najnowszego sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski, większość Polaków nie jest przekonana do zmiany przepisów dotyczących handlu w niedzielę. Na pytanie: „Czy Pani/Pana zdaniem należy w Polsce przywrócić handel w niedziele?” tylko 27 proc. Polaków odpowiedziało twierdząco, z czego 10,4 proc. odpowiedziało „zdecydowanie tak”, a 16,6 proc. „raczej tak”. Przeciwko zniesieniu zakazu handlu w niedzielę opowiedziało się 64,9 proc. respondentów, z czego 30 proc. „raczej nie”, a 34,9 proc. „zdecydowanie nie”. Zdania na ten temat nie miało 8,1 proc. ankietowanych.
Polityczne podziały
Najwięcej zwolenników utrzymania zakazu handlu w niedzielę jest wśród wyborców Prawa i Sprawiedliwości (77 proc.). Przeciwko handlowi w niedzielę opowiadają się również wyborcy Trzeciej Drogi (68 proc.). Większość wyborców Lewicy i Konfederacji również jest za utrzymaniem zakazu. Za przywróceniem niedzielnego handlu opowiadają się w większości jedynie wyborcy Koalicji Obywatelskiej (51 proc.), ale nawet tutaj nie ma przytłaczającej przewagi zwolenników tego rozwiązania.
Wnioski
Mimo obietnic przedwyborczych i działań legislacyjnych koalicji rządzącej, społeczne nastawienie wobec przywrócenia handlu w niedzielę pozostaje sceptyczne. Rząd będzie musiał uwzględnić te nastroje, podejmując dalsze kroki w tej kwestii, co może wymagać dodatkowych działań informacyjnych i konsultacji społecznych, aby zmienić postawy i zdobyć poparcie dla proponowanych zmian.