W 2024 roku rząd planuje wypłacić czternastą emeryturę we wrześniu. Zgodnie z projektem rozporządzenia Rady Ministrów, dodatek wyniesie równowartość emerytury minimalnej, która obecnie wynosi 1780,96 zł brutto. Czternastka przysługuje wszystkim emerytom, których miesięczne świadczenie nie przekracza 2900 zł brutto. W przypadku wyższych emerytur, kwota czternastej emerytury będzie pomniejszana zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”, z minimalnym dodatkiem wynoszącym 50 zł.
Wysokość czternastej emerytury w zależności od wysokości emerytury podstawowej
Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy w firmie inFakt, wyliczył, na jakie kwoty mogą liczyć emeryci w 2024 roku:
- Emeryci z minimalną emeryturą (1780,96 zł brutto): otrzymają czternastą emeryturę w wysokości 1620,67 zł netto, co daje razem we wrześniu 3800,17 zł netto.
- Emeryci ze świadczeniem 2250 zł brutto: otrzymają czternastą emeryturę w wysokości 2093,50 zł netto.
- Emeryci ze świadczeniem 2750 zł brutto: otrzymają czternastą emeryturę w wysokości 2123,50 zł netto.
- Emeryci ze świadczeniem 3000 zł brutto: otrzymają czternastą emeryturę w wysokości 2014,50 zł netto.
- Emeryci ze świadczeniem 4000 zł brutto: otrzymają czternastą emeryturę w wysokości 1224,50 zł netto.
- Emeryci ze świadczeniem 5000 zł brutto: otrzymają czternastą emeryturę w wysokości 39,50 zł netto.
- Emeryci ze świadczeniem powyżej 6000 zł brutto: nie otrzymają czternastej emerytury.
Możliwe zmiany w wysokości czternastej emerytury
Rząd ma możliwość elastycznego kształtowania wysokości czternastej emerytury. W 2023 roku czternastka została podwyższona do 2650 zł brutto, mimo że minimalna emerytura wynosiła wówczas 1588,44 zł brutto. Również w tym roku rozważa się podobne rozwiązanie, choć decyzja jeszcze nie zapadła.
Alternatywne rozwiązania: Druga waloryzacja
Rząd pracuje nad projektem ustawy w sprawie drugiej waloryzacji rent i emerytur, przewidzianej na wypadek wysokiej inflacji. Mechanizm ten miałby zostać uruchomiony, jeśli inflacja w pierwszej połowie roku przekroczyłaby 5 proc. W takim przypadku emerytury i renty miałyby zostać podniesione we wrześniu.
Eksperci, tacy jak Oskar Sobolewski, twórca Debaty Emerytalnej, uważają, że druga waloryzacja byłaby lepszym rozwiązaniem niż wypłata czternastek. Taka waloryzacja byłaby systemowa i oparta na wskaźnikach ekonomicznych, co mogłoby zachęcić do dłuższej pracy.
Krytyka obecnego systemu czternastek
Obecna konstrukcja czternastych emerytur i zasady ich wypłaty budzą kontrowersje. Zasada „złotówka za złotówkę” oraz brak waloryzacji progu 2900 zł brutto zniechęcają do dłuższej pracy i otrzymywania wyższych emerytur. Eksperci wskazują, że lepszym rozwiązaniem byłaby stała waloryzacja progów i bardziej sprawiedliwy system dodatków dla seniorów.
Podsumowanie
W 2024 roku czternasta emerytura wyniesie co najmniej 1780,96 zł brutto, z możliwymi dodatkami zmniejszonymi zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Istnieje możliwość podwyższenia tej kwoty w drodze rozporządzenia. Rząd rozważa także wprowadzenie drugiej waloryzacji rent i emerytur, co mogłoby być korzystniejszym rozwiązaniem dla seniorów.
