W Polsce, jak i w innych krajach, temat życia osobistego księży i ich rodzin jest traktowany z dużą ostrożnością. Choć Kościół katolicki od wieków nakłada na swoich duchownych obowiązek celibatu, rzeczywistość okazuje się zupełnie inna. Niedawne badania ujawniają niepokojące informacje: księża żyjący w czystości stanowią jedynie mniejszość, a z związku duchownych z kobietami powstają dzieci, które oficjalnie… nie istnieją.
Zakazane związki – tajemnice Kościoła
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez prof. Józefa Baniaka z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, aż 60% księży w Polsce utrzymuje relacje z kobietami. W konsekwencji dochodzi do narodzin dzieci, które są skrzętnie ukrywane. Badania wskazują, że 15% duchownych zostaje ojcami, a według psychoterapeuty Vincenta Doyle’a, syna księdza, liczba dzieci polskich duchownych może sięgać nawet trzech tysięcy. Wiele z tych dzieci nie zna swojego ojca w tradycyjny sposób, a ich istnienie jest głęboko ukrywane – nie przed rodziną, ale przed wiernymi.
Marta Glanc, córka księdza, w rozmowie z TVN przyznała, że dorastanie w takiej sytuacji było dla niej niezwykle trudne. „My, dzieci księży, jesteśmy zepchnięci w cień. I to najgorzej nam robi. Odbieramy to tak, że jesteśmy hańbą. Kościół przełożył na nas dźwiganie tej tajemnicy. A to za dużo dla jednego człowieka, za dużo dla dziecka” – mówiła autorka książki „Córka księdza”. Jej doświadczenia to tylko jeden z wielu przypadków, w których dzieci duchownych muszą zmagać się z brakiem akceptacji i ostracyzmem społecznym.
Księża-ojcowie: Tabu i tajemnice finansowe
Choć Kościół teoretycznie wymaga od swoich duchownych celibatu, wielu z nich decyduje się na milczenie, a nawet na kontynuowanie związków w tajemnicy. Zgodnie z prawem kościelnym, ksiądz, który przyznaje się do dziecka, powinien zostać usunięty ze stanu duchownego. W rzeczywistości jednak duchowni często wybierają ukrywanie faktów lub wciąż otrzymują wsparcie ze strony Kościoła, który pomaga im w zachowaniu tajemnicy.
Obowiązek alimentacyjny wciąż spoczywa na ojcu, niezależnie od tego, czy jest on księdzem. Problem pojawia się wtedy, gdy duchowny nie jest w stanie utrzymać dziecka ze względu na niskie pensje. Przeciętny ksiądz w Polsce zarabia od 2 do 3,5 tys. zł brutto miesięcznie, co w wielu przypadkach nie wystarcza na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem dziecka, zwłaszcza kiedy ta sytuacja musi być utrzymywana w tajemnicy.
W odpowiedzi na ten problem w każdej diecezji działa nieoficjalny fundusz alimentacyjny, z którego duchowni mogą pokrywać zobowiązania finansowe wobec swoich dzieci. Fundusz ten jest znany tylko księżom i ma na celu „tuszowanie” skutków relacji duchownych z kobietami. Dzięki temu możliwe jest unikanie medialnych skandali i utrzymanie naruszenia celibatu w tajemnicy.
Wysoka cena milczenia – dzieci księży wciąż w cieniu
Dzieci księży w Polsce wciąż pozostają w cieniu, a temat ich ojców pozostaje tabu w Kościele. Mimo że te dzieci coraz głośniej zaczynają zabierać głos, ich historie są często ignorowane przez opinię publiczną. W związku z tym, że nie istnieją oficjalne statystyki dotyczące liczby dzieci duchownych, temat ten wciąż jest pomijany, a dzieci pozostają w milczeniu, często narażone na psychiczne i emocjonalne trudności.
Vincent Doyle, psychoterapeuta, który sam jest dzieckiem księdza, założył program wsparcia dla dzieci duchownych. Program ten zrzesza ponad 50 tysięcy osób na całym świecie, które dzielą się swoimi historiami o wychowywaniu się w cieniu tajemnicy. Dzieci te, mimo różnic kulturowych, mają podobne doświadczenia związane z koniecznością milczenia, presją społeczną i brakiem akceptacji.
Marta Glanc – głos sprzeciwu
Marta Glanc, autorka książki „Córka księdza”, jest jednym z tych, którzy postanowili przerwać milczenie i opisać swoją historię. Jej doświadczenia związane z dorastaniem w cieniu tajemnicy ojca-księdza oraz ukrywaniem swojej tożsamości przed światem były niełatwe. Glanc podkreśla, że nie wstydzi się swojego ojca, ale wstydzi się systemu, który zmuszał ją do życia w ukryciu. „Bo hańbą nie jest to, że ktoś się urodził. Hańbą jest to, że musi się tego wstydzić” – mówiła w wywiadzie. Jej książka jest ważnym głosem w dyskusji na temat życia dzieci duchownych, które muszą radzić sobie z tajemnicami, które zostały na nie nałożone przez system.
Kościół a rzeczywistość – jak zmienić status quo?
W obliczu rosnącej liczby osób, które decydują się na ujawnienie swoich historii, temat dzieci księży staje się coraz bardziej publiczny. Choć Kościół katolicki niechętnie odnosi się do tej kwestii, nie da się ukryć, że temat ten nie może być już dłużej ignorowany. Wymaga to nie tylko zmiany podejścia w Kościele, ale także większej otwartości na temat życia duchownych poza sutanną oraz tego, jak wpływa to na ich rodziny.
Pytanie, które nasuwa się w związku z tymi wydarzeniami, brzmi: jak długotrwałe milczenie Kościoła i ukrywanie tajemnic związanych z życiem jego przedstawicieli wpłynie na przyszłość tej instytucji? Czy Kościół stanie się bardziej otwarty na temat swoich wewnętrznych problemów, czy też nadal będzie chronił swoje tajemnice kosztem życia dzieci swoich duchownych? Jedno jest pewne – temat dzieci księży w Polsce wciąż pozostaje otwartą raną, a ich głos wreszcie zaczyna być słyszany.