Polscy ustawodawcy pracują nad projektem ustawy, który ma na celu wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących handlu w niedzielę. Projekt, przygotowany przez posłów Polski 2050 Szymona Hołowni, zakłada możliwość robienia zakupów w pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca. Pomysł ten budzi mieszane reakcje wśród pracowników, pracodawców i związków zawodowych.
Szczegóły projektu ustawy
Projekt ustawy przewiduje:
- Dwie handlowe niedziele w miesiącu: Polacy mogliby robić zakupy w pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca.
- Zmiana obecnych przepisów: Obecnie handel dozwolony jest tylko w ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia. Nowe przepisy zniosłyby tę zasadę.
- Wysokie wynagrodzenie za pracę w niedzielę: Pracownicy mieliby otrzymywać 200% wynagrodzenia za pracę w niedzielę oraz wolny dzień w ciągu sześciu dni przed lub po niedzieli pracującej (z wyjątkiem pracowników stacji paliw).
- Dwie wolne niedziele w miesiącu: Pracownicy mieliby prawo do co najmniej dwóch wolnych niedziel w miesiącu.
- Handel przed Bożym Narodzeniem: Zakaz handlu nie obowiązywałby w pierwszą niedzielę grudnia oraz w dwie kolejne niedziele przed Bożym Narodzeniem. Jeżeli niedziela wypadnie w Wigilię, będzie wolna od pracy. Handel byłby dozwolony także w niedzielę poprzedzającą Wielkanoc.
Reakcje na projekt ustawy
Pracodawcy
Związek Polskich Pracodawców Handlu i Usług popiera konieczność przemyślanego przywrócenia handlu w niedziele, ale zwraca uwagę na potrzebę skrócenia czasu pracy w niedziele w porównaniu do wcześniejszych przepisów.
Związkowcy
Związki zawodowe, takie jak Międzyzakładowa Organizacja OPZZ Konfederacja Pracy w Kaufland Polska oraz Krajowa Sekcja Pracowników Handlu NSZZ „Solidarność”, sprzeciwiają się zmianom. Związkowcy argumentują, że warunki pracy w handlu pogarszają się, a personel jest obciążany dodatkowymi zadaniami. Uważają, że brakuje chętnych do pracy w handlu, co prowadzi do nadmiernego obciążenia pracowników.
Kontekst i uzasadnienie zmian
Autorzy projektu argumentują, że zmiany są konieczne i wyczekiwane przez Polaków, ponieważ obecne przepisy nie wpłynęły pozytywnie na działalność małych sklepów. Od 2014 do 2023 roku liczba placówek handlowych w Polsce zmniejszyła się o 33,5 tys., a w samym 2023 roku zamknięto 3 tys. sklepów. Ostatnie lata przyniosły rozkwit wielkich sieci handlowych, zwłaszcza sieci dyskontowych, które skutecznie przyciągają klientów dzięki agresywnej strategii marketingowej i cenowej oraz długim godzinom otwarcia.
Podsumowanie
Zmiany w przepisach dotyczących handlu w niedzielę budzą mieszane reakcje. Z jednej strony pracodawcy i niektórzy konsumenci widzą potrzebę elastyczności i możliwości robienia zakupów w niedziele. Z drugiej strony związki zawodowe obawiają się o warunki pracy i nadmierne obciążenie pracowników. Projekt ustawy jest obecnie na etapie pierwszego czytania w Sejmie, a jego losy będą zależeć od dalszych dyskusji i negocjacji.